Złamania i zwichnięcia kręgosłupa zdarzają się najczęściej w wypadkach komunikacyjnych, przy upadkach z wysokości oraz przy skokach do wody. Złamanie kręgosłupa należy też podejrzewać u każdego chorego nieprzytomnego oraz rannego w głowę (kręgosłup szyjny). W wyniku urazu kręgosłupa może dojść do zgniecenia trzonów kręgowych, złamania łuków kręgowych z przemieszczeniem lub bez przemieszczenia odłamów oraz do zwichnięcia wyrostków stawowych. W każdym przypadku istnieje możliwość ucisku lub uszkodzenia rdzenia kręgowego, co stanowi najcięższe powikłanie.
Uszkodzenia kręgosłupa szyjnego objawiają się ograniczeniem ruchomości głowy lub przymusowym jej ustawieniem najczęściej w „pozycji czujności” lub podobnym jak w kręczu szyi. Wszelki ruch wywołuje ból. Uszkodzenie rdzenia szyjnego może doprowadzić do porażenia wszystkich kończyn oraz mięśni tułowia. Skóra w porażonych odcinkach ciała traci czucie; może też utracić zdolność wydzielania potu. Chory nie może oddawać moczu i oddaje bezwiednie kał. Z powodu porażenia przepony i mięśni międzyżebrowych może dojść do niewydolności oddechowej, co stanowi zagrożenie dla życia.
Uszkodzenia kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego charakteryzuje ból opasujący, promienujący wzdłuż żeber lub ból promieniujący typu rwy kulszowej. Ucisk rdzenia kręgowego w odcinku piersiowym i lędźwiowym może spowodować porażenie kończyn dolnych, pęcherza i odbytu.
Leczenie. Złamania i zwichnięcia kręgosłupa stabilne, bez przemieszczenia odłamów i objawów neurologicznych, leczy się zachowawczo nastawieniem i unieruchomieniem w opatrunku gipsowym lub za pomocą aparatów ortopedycznych (kołnierze, gorsety). Stosowane są też odpowiednie ćwiczenia mięśni. Niestabilne złamania i zwichnięcia i uszkodzenia powikłane uciskiem na rdzeń i korzenie rdzeniowe są leczone operacyjnie. W złamaniach i zwichnięciach w obrębie kręgosłupa szyjnego często stosuje się wyciąg szkieletowy za czaszkę.